ks. prof. Aleksander Usowicz CM

Po maturze, którą zdał w 1931 r. rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy w Krakowie na Stradomiu. Święcenia kapłańskie otrzymał 11 VIII 1935 r. w Krakowie. Już w 1934 r., jako diakon, po ukończeniu ITKM w Krakowie, podjął studia z zakresu filozofii chrześcijańskiej w Uniwersytecie Angelicum w Rzymie, uzyskując w 1936 r. stopień doktora filozofii na podstawie pracy pt. De Aristotelis circa definitionem doctrina commentatorum sententiis illustrata. 

Wykłady z filozofii ks. Usowicz rozpoczął w r. 1936/37 w ITKM. Początkowo wykładał logikę, teorię poznania, kosmologię i psychologię. Do przedmiotów filozoficznych z czasem doszły inne dziedziny wiedzy, jak np. wstęp do teologii, De Deo uno, De Deo trino, cała teologia fundamentalna, patrologia, niektóre działy teologii moralnej, teologia życia wewnętrznego i historia Kościoła, ponadto wykładał jeszcze pedagogikę i bibliologię.

Podczas II wojny światowej nie przerwał nauczania czyniąc to potajemnie w Częstochowskim Seminarium Duchownym w l. 1939-1943 oraz w WSD Księży Salwatorianów na Zakrzówku w Krakowie w latach 1940-1945.

Kontynuacja pracy naukowej zaowocowała w 1945 r. doktoratem z teologii na Wydziale Teologicznym UJ (dysertacja Układ cnót i wad w związku z życiem uczuciowo-popędowym u Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu), a w 1946 r. habilitacją na podstawie pracy pt. Tomistyczna sublimacja uczuć w świetle nowożytnej psychologii. Po śmierci Ks. Prof. K. Michalskiego (w 1947) przejął katedrę filozofii chrześcijańskiej i pełnił to zadanie do czasu likwidacji Wydziału Teologicznego UJ w 1954 r.

W latach 1959-1960 pracował w WSD w Gdańsku, a w latach 1971-1978 w WSD w Paradyżu. Przez długie lata wykładał także w WSD Paulinów na Skałce, a przez krótki czas również w WSD Kapucynów w Krakowie i w WSD w Kielcach. W latach 1960-1964 pełnił urząd wizytatora Polskiej Prowincji Księży Misjonarzy. Dwukrotnie był też rektorem Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy w Krakowie (lata akademickie 1963/64 i 1978/79).

Po likwidacji Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Jagiellońskim, nie podjął wykładów w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Mimo likwidacji Wydział Teologiczny w Krakowie istniał nadal, choć wyłącznie w strukturach kościelnych. Wśród kilku profesorów, którzy pozostali był również ks. Aleksander Usowicz. Prowadził tam wykłady z historii filozofii starożytnej i średniowiecznej. Doczekał się z czasem przemianowania swojej uczelni na Papieski Wydział Teologiczny (1974) a później przekształcenia jej na Papieską Akademię Teologiczną (1981). Przez władze kościelne został mianowany profesorem nadzwyczajnym w 1966 roku. Tytuł profesora zwyczajnego zaś otrzymał 8 maja 1986 roku.

Działalność dydaktyczna ks. Usowicza była obfita pod względem liczby godzin wykładowych i w dodatku prowadzona w różnych instytucjach różnych miejscowości. Obejmowała ona przy tym wszystkie działy filozofii, niektóre dziedziny teologii i szereg innych dyscyplin.

W jego dorobku naukowym znajduje się ponad pięćdziesiąt powielanych skryptów akademickich. Bibliografia prac naukowych obejmuje około stu publikacji z zakresu filozofii, psychologii, teorii wychowania oraz teologii. Jest autorem wielu recenzji na stopnie i tytuły naukowe, m.in. rozprawy habilitacyjnej Ks. Dra Karola Wojtyły (1953). W 1997 r., z okazji 60-lecia pracy naukowo-dydaktycznej, Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie uhonorowała Ks. Prof. A. Usowicza medalem “Bene Merenti”.

Ks. Prof. Aleksander Usowicz był aktywny do samego końca swojego długiego życia. Zmarł w szpitalu Bonifratrów w Krakowie w nocy 7/8 VI 2002. Został pochowany w grobowcu misjonarskim na Cmentarzu Rakowickim.